Kripto para dünyasının 2023 yılındaki en önemli gündem maddeleri arasında piyasayı düzenlemeye yönelik adımlar bulunuyor. Geçen yıl birçok şirketin iflas etmesi yatırımcıları mağdur ederken, piyasaya olan güveni alt üst etti. Son gelişmeler ile birlikte ABD ve Avrupa Birliği başta olmak üzere birçok ülke regülasyonlar konusunda vites artırdı.
Gelişmekte olan ve büyüyen kripto para piyasası dolandırıcılıklar, siber saldırılar, ICO’lar gibi bugüne kadar pek çok badireyi atlattığı söylenebilir. Coinkickoff’un 2 bin 400’den fazla ölü kripto parayı incelediği araştırması bu yönde ilginç veriler ortaya koydu. Araştırma yatırımcı alışkanlıklarının değişmesine yönelik de bazı sinyaller veriyor. İşte ölü kripto paralara yönelik çarpıcı analizler…
Ölü Kripto Paralara İlişkin Çarpıcı Veriler
Kripto paraların erken dönemleri birçok kişi için kötü sonla bitti. Araştırmaya göre 2013-2018 yılları arasında piyasaya sürülen kripto paraların yarısından fazlası artık yok. 2014 yılında piyasaya giren kripto paraların yüzde 76,5 tamamen kapandı yani dolaşıma giren 793 kripto paradan 551’i terk edildi. 2014’teki çöküşten bu yana kripto paraların yüzde 91’inde ise hiç işlem yapılmıyor.
Araştırmada Bitcoin fiyatının 150 dolardan dört haneli rakamlara yükseldiği 2013 yılından itibaren yaşananlara dikkat çekildi. 2013 yılında 84, 2014 yılında ise 607 kripto para sonraki yıllarda ölmek üzere hayatımıza girdi. Bu dönemde piyasaya sürülen Dogecoin’in yıldızı ise son zamanlarda parladı. Piyasanın hareketlendiği ilk yıllar olarak görülen 2013’te 9, 2014 yılında ise 304 kripto para öldü.
‘Aşk Yazı’ Kötü Sonla Bitti
2017 yılına gelindiğinde ise kripto paralar için ‘aşk yazı’ yaşanıyordu. Küresel düzeyde iş dünyasından blockchain teknolojisine yapılan yatırımlar artarken, kripto paralar için yeni bir bahar başlamıştı. Yükseliş rüzgarı yeni proje ve kripto paraları beraberinde getirdi. Bu dönemde piyasaya 704 ölü kripto para giriş yaptı. Öyle ki söz konusu rakam önceki yılın yaklaşık 3 katını (2016’da 224 ölü kripto para) aşarken, 2014’ü de geride bıraktı. 2018 yılında ise 409 kripto para piyasaya dahil oldu.
Bitcoin’in 20 bin dolara giden yolculuğunun neşesindeki yatırımcıların ertesi yıl olacaklardan haberi yoktu. 2018 yılı kripto piyasaları için en ölümcül yıl olarak kayıtlara geçti. 2018’de toplam 751 proje ölü kripto para olarak kayıtlara geçti. Bu döneme ICO dolandırıcılıkları damga vurdu. ICO danışmanlık şirketi Stasis Group’un 2018’de yayımladığı rapor, 2017’de toplanan 11.9 milyar doların yüzde 80’inin dolandırıcılık olduğunu ortaya koydu. Ölen kripto paraların yüzde 30’unun ise ‘scam’ olduğu tespit edildi. En dikkat çeken ICO dolandırıcılıkları ise PinCoin ve iFan oldu.
Çin Bilgi ve İletişim Teknolojileri Akademisi’nin (CAICT) bir raporu, bugüne kadar başlatılan blockchain projelerinin yüzde 92’sinin yalnızca 1.2 yıllık bir ömürle bugün hala aktif olduğunu ortaya koydu. Araştırmaya göre 2013’teki kripto paraların yüzde 61,1’i ve 2014’tekilerin ise yüzde 69,5’i o zamandan beri geliştirilmedi veya terk edildi.
Son Yıllar Ölü Kripto Paralarda Ciddi Düşüş
Diğer yandan araştırmaya göre son yıllarda ölü kripto paralarda ciddi düşüşler yaşanıyor. 2020 yılından bu yana sadece 16 kripto para ölüme terk edildi. 2019’dan beri ortaya çıkan kripto paraların ise yüzde 2’den azı dolandıcırılık ile sonuçlandı. 2017 yılında bu rakam yüzde 17 civarında yer alıyordu.
2019-2022 yılları arasında ölü kripto paraların doğduğu yıllar şu şekilde:
2019-40
2020-23
2021-43
2022-2
2019-2022 arasında ölü kripto rakamları şöyle:
2019-329
2020-105
2021-74
2022-83
Yıllara göre piyasaya sürülen ölü kripto paraların toplam kripto paralara oranı:
2013 – Yüzde 66,67
2014 – Yüzde 76,54
2015 – Yüzde 68,42
2016 – Yüzde 60,87
2017 – Yüzde 57,14
2018 – Yüzde 27,62
2019 – Yüzde 4,74
2020 – Yüzde 1,03
2021 – Yüzde 0,59
2022 – Yüzde 0,06
