Üç ay önce yine bu köşede kaleme aldığım yazımda Novak Djokovic’ten altcoin’lere dair ne öğrenebileceğimize dair bir araştırma yapmış ve çıkarımlarımı paylaşmıştım. Rekabetçi ortamlarda ve mental güç gereken durumlarda en iyi performans gösteren örneklerden biri olduğu için Djokovic’in adaptif olması, sakinliğini koruması ve küçük dokunuşlarla sürekli performans iyileştirmeleri yaparak dünyanın bir numaralı tenis oyuncusuna nasıl dönüşmesine dair metrikler paylaşmıştım.
Bu yazımda farklı bir örnek üzerinden giderek zorlu koşullarla başa çıkma, mevcut durumdan en iyi sonucu elde etme ve kendi sorumlu olduğu konulara odaklanma gibi meziyetleriyle ünlü Marcus Aurelius’a dair örnekler paylaşıp bunları kripto marketinde nasıl uygulayabileceğimize değineceğim.
Marcus Aurelius (121-180)
Roma barışı son dönemindeki (Pax Romana) beş iyi imparatorun sonuncusu, MS 161-180 yılları arasında Roma’nın imparatorluğunu üstlenmiş Marcus Aurelius yenilikçi yaklaşımları, etkili günlük rutinleri ve Meditations isimli günlükleriyle bilinir. Ayrıca stoacı felsefenin en öncü düşünürlerinden biri olarak anılır.
Bir düşünün elinizde müthiş bir güç var. Yaşadığınız dönemde dünyanın en güçlü insanısınız. Ne yaparsınız? Birçok insan için cevapları tahmin edebiliriz ancak Aurelius ortaya koyduğu yaklaşımıyla ayrışıyor. Onun için cevap şu: “Mevcut anda erdemli olanı seçmek ve yapmak.” Şimdi, imparatorluk dönemine dair birkaç örneği inceleyelim:
- 160-165 yılları arasında çok büyük bir salgın yaşandı ve 5 ila 10 milyon kişi hayatını kaybetti. Ordu ve üretim gücünü artırmak için insan ve para kaynağına ihtiyacı vardı.
- Kaynak yaratmak için sarayın varlıklarını sattı, Roma dinarının saf gümüş değerini düşürdü.
- Yargıçların sayısını artırdı ve liyakate bağlı kalarak seçilmelerini sağladı, halkı dinleme saatlerini artırdı. Salgının kontrol altına alınması ve tekrar yaşanmaması için tedbirler aldı.
- Bilime ve sanata yatkın olmasına rağmen uzun yıllarını cephede geçirmek durumunda kaldı. Doğuda Ermeni ve İranlılara karşı, kuzeyde Cermenlere karşı zaferler kazandı.
- Cermenlerin çok güçlenmesi nedeniyle uzun süre kuzey bölgelerinde yaşadı ve bazı kabileleri Roma tarafına çekebilmek için imtiyazlar verdi.
- Zorlandığı dönemlerde sakinliğini koruyarak doğru kararlar verebilmek için yürüyüşler yapmaya ve günlük tutmaya başladı.
Biz de o döneme ait bu kadar detaya bu sayede erişebiliyoruz. Yaşadığı dönemden ve Roma İmparatorluğu’nun durumundan bahsettim. Biraz da kişisel notlarından bahsedelim:
- Çok iyi bir sabah rutini vardı. Erken kalkar ve dosdoğru yazmaya başlardı. Önemli işleri öncelik haline getirip geciktirmeden yapardı.
- “Adım adım” mantığıyla yaşadı. Geleceğe dair endişe duymak yerine şimdiki zamana odaklanmayı alışkanlık haline getirdi.
- Kendine karşı dürüsttü. Yapmak istediklerine bahane bulmadan engelleri aşmaya çalışırdı. Engellerden kastım ise politik, siyasi, fiziksel, vb. İnsanlar veya olaylar önüne çıkıp aklını çelmeye çalışsa da “görev odaklı” bir insan olarak yaşardı.
- “Gerçekten yapmaya değer mi?” sorusunu sıkça sorardı.
- Her şeyde bir fırsat vardır düşüncesiyle hareket ederdi. Zorlu durumlarla karşılaştığında seçeneklere göre sonuçları görselleştirip en olumlu senaryoları gerçekleştirmeye çalışırdı.
- Amor Fati: Hayat/kader sana yazılan değil senin için olan şeylerdir.
- Memento Mori: Hayat kısa ve ölüm çok yakın. Ona göre bugün yapacaklarını planla, söyle, yap.
Stoacı felsefenin amacı insanlığın ilerlemesi için doğru olanları yapmaktır. Marcus Aurelius’un yaşam amacı ve günlük rutinleri buna göre şekillenmişti.
Aurelius’un hangi özelliklerini örnek alabiliriz?
İçinde bulunduğumuz dönem sosyal medyadan çok farklı seslerin çıktığı, içerik üreticilerin birçok konuda iddialı paylaşımlar yaptığı ve kripto piyasasının hem ABD hem de dünyadaki birçok gelişmeye hassasiyet gösterdiği bir dönem. Bu durumda eğer hedefimiz kendimizi geliştirmek ve kârımızı artırmak ise şu fikirleri değerlendirebiliriz:
Marcus Aurelius,
- Yanındaki insanları liyakate bağlı kalarak seçti. Bunu haber ve bilgi aldığımız kaynaklarda uygulayabiliriz. Birçok hesabı çok takipçili diye takip ediyoruz. Bu hesapları bilgi alıp almadığımıza göre filtreleyebiliriz.
- Haber aldığı ve paylaştığı kaynaklarına değer veren biriydi. Biz de kendi çemberimize kimleri dahil edeceğimizi belli bir kalite kontrol ile karar verebiliriz.
- Rutinlerine sadık biriydi. Biz de araştırma saatlerimizi, bilgi edinme ve uygulama davranışlarımızı alışkanlıklara dönüştürebiliriz.
- Sadece etki alanındaki konulara odaklıydı. Dünyada her gün binlerce iyi veya kötü şey oluyor. Eğer bu gelişmeler etki alanımızda değilse bunların sesini kısıp yapmak istediklerimize veya yapmamız gerekenlere odaklanabiliriz.
- Her krizde bir fırsat olabileceğini düşünür, buna göre planlarını önceden yapar ve seçeneklerini açık tutmayı bilirdi. Biz de piyasa koşullarına göre düşüşlerden faydalanıp, yükselişlerdeki portföyümüzü gözümüzde canlandırarak gerektiği yerde kâr almayı planlayabiliriz.
- “Gerçekten yapmaya değer mi?” sorusunu sorardı. Bazı kişileri takip ederek hesap kitap yapmadan airdrop kovalamak pek sonuç vermiyor. Zamanımız ise kısıtlı bu nedenle maksimum çıktı alabileceğimiz seçenekleri bulmak faydalı olur.
- Amor Fati Yani piyasada olup bitenler “sana olmuyor, senin için oluyor” düşüncesi fırsatları, iş birliklerini, gelişim alanlarını görmek için bir bakış açısı sağlıyor.
- Memento Mori Yani ölümün yakın olduğunu göz önüne alarak kripto piyasasının sadece bir araç olduğunu ve asıl önemli şeyin aile, sağlık, huzur olduğunu sık sık hatırlayabiliriz.
Piyasaya kısa bir bakış
ABD seçiminin eli kulağında. Ardından Fed kararı 7 Kasım’da açıklanacak. Bu dönemde epey hareketli bir piyasa bizi bekliyor. Bu durumda stoacı bir yaklaşımla her senaryoya göre hazırlıklı olup fırsatlardan yararlanmak için plan kurabiliriz.
Düşüşlerde destek bölgelerinden ekleme yapmak için emirler yazıp 2025 içerisinde de ideal hedeflerden kâr alma planları yapmak için uygun bir dönemdeyiz. Umarım bol kazançlı ve kendimizi geliştirdiğimiz bir dönem olur.
