Geçtiğimiz hafta Bitcoin 70 bin dolar seviyelerindeydi. Donald Trump ABD seçimleri için yapılan anketlerde açık farkla önde yer alıyordu. Ayrıca Bitcoin konferansında bir konuşma yaptı ve başkan seçilmesi halinde regülasyonların önünü açacağını açıkladı. Spot Ethereum ETF’leri onaylandı ve orta vadede piyasaya pozitif yansıyacağı bekleniyordu. ABD’de Fed faizleri sabit bıraktı ve Eylül ayında faiz indirimi yapacağına dair işaretler verdi.
Sonrasında ise hızlıca Kamala Harris anketlerde artış gösterdi. Üzerine İran İsrail gerginliği eklendi. ABD’deki işsizlik verisi yüzde 4,1 olan beklenti yerine yüzde 4,3 gelince resesyon korkusuyla rüzgâr tamamen tersine döndü. Bitcoin fiyatının 50 bin dolar seviyesine kadar gerilediğini, altcoin’lerin ise daha derin düşüşler yaşadığına tanık olduk. Peki bu düşüş yeterli mi yoksa daha da düşüş gelecek mi? Bu yazımda veriler eşliğinde bu soruya bir cevap arayalım.
Konuşulmayan konu: ABD işsizlik verisi
Resesyon öncesi dönemlerde işsizlik verisinin hızlıca tırmanması gözlenir. Claudia Sahm’ın geliştirdiği Sahm Rule resesyon indikatörü de işsizlik verisindeki artış hızına göre resesyonu en iyi tespit eden indikatör olarak kabul ediliyor. 0,50 üzerine çıktığında resesyon sinyali yakıyor ve şu anda 0,53 seviyesini gösteriyor.
Görselde ABD’nin geçmişindeki resesyon dönemlerine baktığımızda (gri renkli) işsizliğin hızlıca tırmandığını görüyoruz. Bu dönemlerde Fed faiz indirimleriyle ekonominin normale dönmesi için uğraşıyor ve parasal genişleme dönemlerine geçiliyor.
Kısaca önümüzde bir resesyon dönemi olacağı ve Fed’in aksiyon hızına göre resesyon süresinin netleşeceğini söyleyebiliriz.
Fed zamanında müdahale edecek mi?
Son FOMC toplantısında Fed başkanı Jerome Powell iş piyasasının iyi gittiğini ve enflasyonun da düşmeye devam ettiğini, faiz indirim kararı için daha fazla veri görmeleri gerektiğini belirtti. Eğer işsizlik verisi faiz kararından önce açıklansaydı güncel veriye göre 25 hatta 50 baz puanlık indirim kararı verebilirlerdi ancak mevcut durumda bunun için 18 Eylül’e kadar beklemeleri gerekecek.
Son işsizlik verisinin ardından artık işsizliğin artış hızının yavaşlamayacağını düşünen katılımcılar 2024 için iki adet 25 baz puanlık faiz indirimi yerine toplamda 5 adet 25 baz puanlık faiz indirimine denk gelecek şekilde beklentilerini güncellemiş durumdalar.
Kısaca resesyon korkusu ABD’de hissediliyor ve bu da hem hisse senetlerinde hem de kripto piyasasında fazlasıyla hissediliyor.
Onchain verileri bize ne söylüyor?
Kendi ürettiğim görseldeki indikatör MVRV, SOPR, MPI, Mayer Multiple, NUPL, AVIV, Pi Cycle Top, kısa vadecilerin maliyeti gibi onchain verilerine göre çalışıyor. 2021 Şubat’ta 97,4, 2022 Kasım’da 8,8, 2024 Mart’ta 55,8 ve günümüzde 29 değerlerini görmüş durumda.
29 değeri bize Bitcoin’le ilgili olarak onchain verilerinin soğuk olduğunu, momentum kaynaklı biraz daha düşüş olabileceğini, döngü tepesinin henüz gelmediğini söylüyor. 0-30 değerleri arasında parçalı alım yapmamı sağlayan bu indikatör şu ana kadar benim için epey faydalı oldu.
Risk metriği ne durumda?
Onchain indikatörüne benzer şekilde kendi ürettiğim risk metriği Bitcoin ile ilgili fiyatı, hareketli ortalamaları, onchain verileri, merkeziyetsiz projelerde kilitli likiditeyi, Google Trends verilerini ve sosyal medyadaki görüntülenme sayılarını dikkate alarak çalışıyor.
Mart ayında 0,70 seviyelerine ulaştığında kâr almamı sağlayan risk metriği şu anda 0,35 seviyesinde. Kendi stratejime bağlı olarak 0-0,40 arasında parçalı alımlar ve 0,70-1 arasında parçalı satışlar yaparak portföyümü yönetmemi sağlıyor. Mevcut piyasa koşullarında Bitcoin ve Ether için parçalı eklemeler yapmayı tercih ediyorum.
Katman-1 kıyaslama tablosu
Ülkemizde enflasyonun yüksek olması nedeniyle birçok kripto varlık yatırımcısı altcoin yoğun bir portföy tercih ediyor. Piyasadaki ani hareketlerde “stop” olmamak için “stop” koymadıkları takdirde piyasa düştüğünde ellerinde bu altcoinleri uzun vadeli olarak tutmak durumunda kalıyorlar.
Hazırladığım tabloda en çok tercih edilen Katman-1 projelerinin metriklerini kıyasladım. Bu sayede hangi altcoin’lerin daha fazla kullanıcı sayısına sahip olduğuna, market değerlerine, tokenekonomi verilerine göre değerlendirip kararlarını verebilirler. Ancak şunu belirtmem gerekir ki bu tablo şu an çekilmiş bir fotoğraf gibidir. Yani projelerin yol haritasına dair bilgi içermiyor ve proje ekiplerinin gelecekte yapacakları aksiyonları göz ardı ediyor.
Katman-2 kıyaslama tablosu
2023’ten bu yana memecoin’ler, RWA, yapay zekayla en çok tartışılan sektörlerden biri Katman-2 sektörü. Ethereum’un ekonomik güvenliğini kullanarak işlem ücretlerini düşürme ve işlemleri hızlandırma üzerine geliştirilmiş bu projeler kripto varlık yatırımcıları arasında çok popüler.
Katman-1 sektöründe yaptığım gibi bir Katman-2 kıyaslama tablosu hazırladım ve görseldeki metriklere göre yatırımcılar değerlendirip kararlarını verebilirler. Üstte yapmış olduğum uyarıyı burada da yapayım: Bu görsel projelerin mevcut verilerini gösteriyor ve yol haritalarına dair bilgi içermiyor.
Ayrıca Katman-2 projeleri için ek bir not düşeyim: Tokenekonomileri büyük ölçüde ekip tarafından yönetildiği ve teşviklerle kullanıcı çekmek istedikleri için satış baskısı normalden fazla olabilir. Bu nedenle Katman-2 projelerinde yatırımcı olanların proje ekiplerini yakından takip etmeleri çok faydalı olur.
Ne yapmalı?
Mevcut durumda altcoin alımlarından bahsetmek riskli. ABD’deki işsizlik verileri, resesyon korkuları, İsrail İran arasındaki gerilim ve Mt. Gox iadeleriyle oluşan Bitcoin satış baskısı ve daha birçok konu başlığı piyasayı aşağı düşürebilir.
Ancak ekranı kapatıp “Ne olacaksa olsun” demek yerine bu dönemi aktif olarak değerlendirip bilgi seviyemizi artırabilir ve doğru projelere geçişler için araştırmalar yapabiliriz. Bu konuda önce kripto varlıklar özelindeki risklere bakıp sonrasında bir aksiyon planı belirleyebiliriz.
Spot Bitcoin ETF girişleri
Riskli dönemlerde yatırımcılar güvenli liman arıyor. Kripto varlıklara yatırım yapanlar için tercih doğal olarak Bitcoin yönünde. Bunu ETF girişlerinde ve Bitcoin dominans grafiğinde görebiliyoruz.
Spot Bitcoin ETF akışları ilk haftalardaki yüksek seviyelerinde seyretmese de halen pozitif devam ediyor. Bitcoin dominans grafiğine baktığımızda da Bitcoin’in en azından altcoin’lere göre daha iyi tutunduğunu dolayısıyla piyasa hakimiyetinin arttığını görüyoruz.
BTC dominansındaki dikkat çekici artış
Makro riskler devam ettiği sürece Bitcoin dominansındaki bu artışın Ağustos ve Eylül ayları içerisinde yüzde 60 ve hatta üzerine çıkabileceğini bekleyebiliriz.
Portföyümü yüzde 40 Bitcoin, yüzde 20 Ether, yüzde 20 stablecoin ve yüzde 20 altcoin şeklinde yönetiyorum. Aşağı yönlü sert düşüşlerde korunmak için parçalı alımlarımı Bitcoin ve Ethereum özelinde yapıyorum. Eğer yeterli düşüşün geldiğini onchain ve risk metriklerinde görürsem almış olduğum Bitcoin ve Ether varlıklarımı, biraz da stablecoin’lerimi beğendiğim altcoin’lere dönüştürmeyi planlıyorum.
2019 ile 2024’ün benzerliği
Mevcut makro koşullar 2019’a benzediği için 2019 ile 2024’ü kıyasladığımda altcoin/Bitcoin market değerinin 0,30 seviyelerine geldiğinde dip yapabileceğini düşünüyorum. Böyle bir senaryo gerçekleşirse altcoin’lerin portföyümdeki ağırlığını yüzde 35-40 seviyelerine kadar çıkarmayı düşünüyorum.
Her zaman umut vardır
Şu anda makro koşullar ve dolayısıyla piyasa çok negatif görünse de ufukta faiz indirimleri, parasal genişleme, kullanıcı çekme potansiyeli yüksek güzel projeler ve global ölçekte benimsenmesi beklenen bir Bitcoin ve Ethereum var. İçinde bulunduğumuz virajları güzel bir şekilde alabilirsek sonra önümüzde upuzun, düz ve geniş bir yol bizi bekliyor.
