Kripto para nedir? Kripto para birimleri, kriptografi ile güvence altına alınan, sahteciliği veya çifte harcamayı neredeyse imkansız hale getiren dijital para birimleridir. Birçok kripto para birimi, Blockchain gibi dağıtık defter teknolojisi tabanlı merkezsiz ağlardır. Kripto para birimlerinin en belirleyic özelliği, çoğu durumda herhangi bir merkez, hükümet, kişi veya kurum tarafından kontrol edilmemeleridir. Bu nedenle teorik olarak kripto para birimlerinin hükümet müdahalelerine ve manipülasyonlara karşı bağışıklık kazandığını söyleyebiliriz.
Önemli Çıkarımlar
- Bir kripto para birimi çok sayıda bilgisayar arasında paylaşılan ortak bir ağa dayalı bir dijital varlıktır.
- Kripto paraların merkezsiz yapısı, hükümetlerin ve merkezi otoritelerin, hükümetlerin kontrolü dışında var olmalarını sağlar.
- Kripto paralardaki kripto kavramı, ağı korumak için kullanılan şifreleme tekniklerinden gelir.
- Kripto paralarda işlem verilerinin bütünlüğünü sağlamak için dağıtık defter teknolojileri kullanılır.
- Birçok uzman, endüstri lideri, Blockchain teknolojisinin finans ve hukuk dahil olmak üzere birçok endüstride yıkıcı etki yaratacağına inanıyor.
Kripto Para Birimlerini Anlamak
Kripto para birimleri, sistem içindeki defter girişleriyle temsil edilen çevrimiçi güvenli ödemelere izin veren dijital ödeme sistemlerdir. “Kripto”, eliptik eğri şifreleme, genel-özel anahtar çiftleri ve karma işlevleri gibi bu girişleri koruyan çeşitli şifreleme algoritmalarını ve şifreleme tekniklerini ifade eder.
Kripto Para Türleri
İlk blok zinciri tabanlı kripto para birimi, hala en popüler ve en değerli olan Bitcoin. Bugün, çeşitli işlev ve özelliklere sahip binlerce alternatif kripto para birimi var. Bunlardan bazıları Bitcoin’in klonları veya çatalları iken diğerleri sıfırdan oluşturulmuş yeni para birimleridir.
Kripto para Bitcoin, 2009 yılında “Satoshi Nakamoto” takma adıyla bilinen bir kişi veya grup tarafından piyasaya sürüldü. 1 Mart 2021 itibariyle, toplam piyasa değeri yaklaşık 927 milyar dolar olan 18,6 milyondan fazla Bitcoin dolaşımdaydı.
Bitcoin’e rakip olarak geliştirilen kripto para birimleri arasında Litecoin, Peercoin ve Namecoin ile Ethereum, Cardano ve EOS yer alıyor. Bugün, mevcut tüm kripto para birimlerinin toplam değeri 1,5 trilyon dolar civarında. Bitcoin şu anda toplam değerin %45’inden fazlasını temsil ediyor.
Bugün kripto para biriminde kullanılan kriptografinin bir kısmı aslen askeri uygulamalar için geliştirilmiştir. Bir noktada hükümet, silahlar üzerindeki yasal kısıtlamalara benzer şekilde kriptografi üzerinde kontroller koymak istedi, ancak sivillerin kriptografiyi kullanma hakkı, konuşma özgürlüğü temelinde güvence altına alındı.
Kripto Paranın Avantajları ve Dezavantajları
Avantajları
Kripto para birimleri, bir banka veya kredi kartı şirketi gibi güvenilir bir üçüncü tarafa ihtiyaç duymadan, iki taraf arasında doğrudan para transferini kolaylaştırmayı vadediyor. Bu transferler, bunun yerine, ortak anahtarlar ve özel anahtarlar ve Proof of Work veya Proof of Stake gibi farklı teşvik sistemleri biçimlerinin kullanımıyla güvence altına alınır.
Modern kripto para sistemlerinde, bir kullanıcının “cüzdanı” veya hesap adresi bir genel anahtara sahipken, özel anahtar yalnızca sahibi tarafından bilinir ve işlemleri imzalamak için kullanılır. Kripto para transferleri minimum işlem ücreti ile tamamlanır ve kripto paralar kullanıcıların banka ve finans kurumları tarafından elektronik transferler için alınan yüksek ücretlerden kaçınmasına olanak tanır.
Dezavantajları
Kripto para işlemlerinin yarı anonim doğası, onları kara para aklama ve vergi kaçakçılığı gibi bir dizi yasa dışı faaliyet için çok uygun hale getirir. Bununla birlikte, kripto para birimi savunucuları, baskıcı hükümetler altında yaşayan ihbarcıların veya aktivistlerin korunması gibi gizliliğin faydalarından bahsederek, genellikle anonimliklerine çok değer verir. Bazı kripto para birimleri diğerlerinden daha gizli işlemlerin yapılmasına olanak sağlar.
Örneğin, Bitcoin blok zincirinin adli analizi yetkililerin suçluları tutuklamasına ve kovuşturmasına yardımcı olduğundan, Bitcoin çevrimiçi olarak yasadışı iş yapmak için nispeten zayıf bir seçimdir. Bununla birlikte, Dash, Monero veya ZCash gibi izlenmesi çok daha zor olan gizlilik odaklı daha fazla para var.
Kripto Paralar Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Bitcoin ve diğer kripto para birimlerinin çekiciliği ve işlevselliğinin merkezinde, şimdiye kadar gerçekleştirilen tüm işlemlerin çevrimiçi bir defterini tutmak için kullanılan ve böylece bu defter için oldukça güvenli ve paylaşılan ve kabul edilen bir veri yapısı sağlayan blok zinciri teknolojisi bulunur. Bireysel bir düğümün tüm ağı veya defterin bir kopyasını tutan bilgisayar tarafından. Oluşturulan her yeni blok, onaylanmadan önce node’lar tarafından doğrulanmalıdır, bu da işlem geçmişlerini taklit etmeyi neredeyse imkansız hale getirir.
Pek çok uzman, Blockchain teknolojisinin çevrimiçi oylama ve kitle fonlaması gibi kullanımlar için ciddi bir potansiyele sahip olduğunu düşünüyor. Öyle ki JPMorgan Chase (JPM) gibi dünyanın büyük finans kurumları, ödeme işlemlerini kolaylaştırarak işlem maliyetlerini düşürme potansiyelini görüyor. Bununla birlikte, kripto para birimleri dijital varlıklar olduğundan ve Merkezi bir veritabanında saklanan dijital kripto para bakiyesi, özel anahtarın yedek bir kopyası yoksa, sabit diskin kaybolması veya yok edilmesiyle silinebilir. Aynı zamanda, fonlarınıza veya kişisel bilgilerinize erişimi olan hiçbir merkezi otorite, hükümet veya şirket yoktur.
Kripto para piyasasında şu anda 9 bini aşkın farklı kripto para yer alıyor. Bu kripto paraların yalnızca küçük bir kısmı popüler kripto para borsalarında listeleniyor olsa da her geçen gün var olan kritpo para projelerinin sayısına yenileri ekleniyor.
Kripto Para Eleştirisi
Kripto para birimleri için piyasa fiyatları arz ve talebe dayalı olduğundan, bu yeni finansal varlıklar oldukça volatildir. Geçmişten bu yana kripto para piyasasında boğa ve ayı sezonunda devasa denşlebilecek yükselişler ve düşüşler pek çok defa yaşandı. Hatırlanacağı üzere 2017 yılının Aralık ayında 20 bin dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesi rekorunu kıran Bitcoin takip eden aylarda neredeyse 3.000 dolar seviyesine gerilemişti. Bu nedenle bazı ekonomistler kripto paraları kısa süreli bir heves veya balon olarak nitelendiriyor.
Bitcoin gibi kripto para birimlerinin herhangi bir varlığa sabitlenmemesine ilişkin de bazı eleştiriler var. Bununla birlikte, bazı araştırmalar, giderek daha fazla miktarda enerji gerektiren Bitcoin madenciliğinin maliyetinin, piyasa fiyatıyla doğrudan ilişkili olduğunu tespit etti.
Kripto para Blockchain’leri oldukça güvenlidir, ancak borsalar ve cüzdanlar dahil olmak üzere bir kripto para ekosisteminin diğer yönleri, bilgisayar korsanlığı tehdidine karşı bağışık değildir. Bitcoin’in 10 yıllık tarihinde, en iyi kripto para borsalarından bile zaman zaman milyonlarca dolar değerinde “kripto para” çalındı.
Bununla birlikte, birçok uzman, kripto para birimlerinin, enflasyona karşı koruma ve para transferlerini kolaylaştırma, değerli metallerden daha kolay taşınması ve bölünmesi ve merkez bankalarının ve hükümetlerin etkisi dışında var olması gibi bazı potansiyel avantajlar görüyor
Kripto Paralar Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Kripto Para Nedir?
Kripto para birimleri, dijital “token’lar” olarak adlandırılan çevrimiçi güvenli ödemelere izin veren sistemlerdir.
Bitcoin Nedir?
2008 yılında Satoshi Nakamoto adı arkasında gizlenen bir kişi veya grup tarafından duyurulan Bitcoin icat edilmiş ilk başarılı kriptoparadır. Bitcoin, 2009 yılında açık kaynak kodlu bir yazılım olarak piyasaya sürüldü ve kullanılmaya başlandı.
Kripto Para Nasıl Alınır?
Herhangi bir yatırımcı, güvenilir kripto para siteleri Coinbase, Cash uygulaması ve daha fazlası gibi kripto borsaları aracılığıyla kripto para birimi satın alabilir.
Kripto Para Haberleri ve Yorumları
Kripto para birimleri birçok uzman tarafından, Blockchain teknolojisinin çevrimiçi oylama ve kitle fonlaması gibi kullanımlar için ciddi bir potansiyele sahip olduğunu düşünüyor ve JPMorgan Chase (JPM) gibi büyük finans kurumları, ödeme işlemlerini düzene sokarak işlem maliyetlerini düşürme potansiyelini görüyor. Kripto para haberlerinden, yorumlarından ve analizlerinden sıcağı sıcağına haberdar olmak için BTCHaber’i takip edebilirsiniz.
Kripto Para Nasıl Kazanılır?
Kripto para birimleri, sistemin içindeki defter girişleriyle temsil edilen dijital “token’lar” cinsinden ifade edilen çevrimiçi güvenli ödemelere izin verir. Yatırımcılar, Bitcoin madenciliği yaparak veya satın aldıkları Bitcoin’lerini kârla satarak kripto para birimi ile para kazanabilirler.
En Popüler Kripto Para Birimleri?
Bitcoin, açık ara en popüler kripto para birimi. Onu Etherum, Litecoin ve Cardano gibi diğer kripto para birimleri takip ediyor.