Mısır Merkez Bankası’nın devalüasyon kararının benzeri Türkiye’de yaşanır mı? Ekonomist Emre İşlek konu hakkında görüşlerini BTCHaber’e özel paylaştı.
Geçtiğimiz gün Mısır Merkez Bankası beklenilen bir karara imza attı ve devalüasyon kararı aldı. Bu kararla sabit kur üzerinden baskılanan dolar serbest bırakıldı. Mısır’daki bu ekonomik hamlenin faturası ise ağır oldu. Mısır lirası, dolar karşısında kısa sürede yüzde 50 değer kaybetti. Sabit kur esnasında 1 dolar 30 Mısır lirası olurken, devalüasyon kararı sonrası 50 liraya yükseldi.
Mısır’daki ekonomik hareketlilik yüksek enflasyonla boğuşan Türkiye’nin benzer bir senaryoyla karşılaşıp karşılaşmayacağına dair soru işaretlerini beraberinde getirdi. Ekonomist Emre İşlek, konuyla ilgili görüşlerini BTCHaber’e paylaştı. İşlek, Mısır’daki yaşananlar gibi bir senaryonun Türkiye’de yaşanmasının mümkün görünmediğini söyledi. Ayrıca İşlek benzer bir hamlenin Türkiye tarafında yaşandığında oluşabilecek kur seviyesinden bahsetti.
“Türkiye, Mısır’daki gibi bir senaryoyla karşılaşmaz”
Bilindiği üzere ülkelerin döviz politikaları bulunuyor. Bir sabit kur ve bir de normal dalgalı kur olarak ikiye ayrılıyor. Sabit kurda devlet politika yapıcıları ya da merkez bankası belirli bir kur değeri belirliyor ve herkesin bu kura göre işlem yapmasını istiyor. Diğer taraftan serbest kurda ise dövizin veya doların normal arz ve talep dengesine göre fiyatlanması görülür. Serbest kur, Türkiye’de ve birçok neoliberal ekonomide yürürlükte.
İşlek, Mısır’ın şimdiye kadar sabit kur üzerinden ilerlediğini belirtti. Ekonomist, Mısır’ın bugüne kadar uyguladığı sabit kurun aslında zararlı olduğunu aktardı. İşlek, sabit kurun rekabeti etkilediğini, dış ticaret açığını artırdığını ve dolar dengesizliğini öne çıkardığını söyledi.
Mısır’ın bu politikayı uyguladığını belirten İşlek, dolar kurunun ülkede 30 lira seviyesinde olmasına rağmen, sokakta 50 liradan işlem gördüğünü aktardı. İşlek’e göre, Mısır’ın faizi artırıp dövizi serbest bıraktığını, bunu IMF’den borç aldıkları için yaptıklarını dile getirdi. Ekonomiste göre, IMF‘den borç almanın kuralı dövizi serbest bırakmaktan geçiyor.
İşlek, Mısır’da yaşananların Türkiye’de de yaşanıp yaşanmayacağına değindi. Serbest kur rejiminin hüküm sürdüğü Türkiye’de böyle bir senaryonun gerçekleşmeyeceğini ifade eden İşlek, döviz kurunun her ne kadar baskılansa da serbest piyasada işlem gördüğünün altını çizdi.
İşlek’e göre, Türkiye’nin benzer senaryoyu yaşamamasının nedenlerinden birisi de yüksek faiz oranları. İşlek, yüzde 45 seviyesindeki faizin gerektiğinde yüzde 55’e kadar çıkartılabileceğini dile getirdi.
“Türk lirasına baskı kalksa dolar kuru 35-36 liraya yükselir”
Ekonomist, dövizin üzerindeki baskının bırakılması halinde Türk lirasının dolar karşısında tıpkı Mısır’da olduğu gibi yüzde 50’lere kadar değer kaybetmeyeceğini söyledi.
İşlek, Türkiye’nin dövizi serbest kur modelinde değerlendirdiğini ancak biraz baskıladığını vurguladı. İşlek’e göre, bu baskının kaldırılması halinde ise dolar kuru en fazla 35 ila 36 seviyesine yükselecek.
Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan İşlek; “Mısır’da resmi kur 30 iken karaborsada kur 50 üzerinden işlem görüyordu, yaşanan devalüasyon malunum ilanıdır. Bunun benzeri ülkemizde Mayıs 2023 seçimlerinde kur 19 iken Kapalıçarşı’da 20-21’den işlem görmesi şeklinde olmuştu ve devamında olanları gördük. Serbest piyasayı kandıramazsınız. Bugüne gelecek olursak şu an baskılansa bile döviz kuru ile piyasadaki kur arasında bir fark yok, ayrıca merkez bankası faiz silahını artık kullanıyor.” dedi.
